Wat is de geschiedenis van pasta?

Pasta werd al door de Grieken en de Romeinen gegeten. Julius Caesar, Marcus Aurelius, Nero. Stuk voor stuk Romeinse keizers die naar alle waarschijnlijkheid zich regelmatig tegoed deden aan een heerlijk bordje pasta. Daarmee is niet gezegd dat er louter in het Romeinse rijk, waaronder Italië, pasta werd gegeten. Ook in China wordt al eeuwenlang pasta geserveerd, veelal noedels genoemd en ook in andere werelddelen doen mensen zich tegoed aan pasta, vaak op net weer een andere manier klaargemaakt. Volgens ‘deskundigen’ zou in de Arabische literatuur als eerste melding zijn gedaan zijn over pasta. Nu moet je weten dat ook delen van Italië tot het Arabische rijk behoorden. Op het hoogtepunt in de achtste eeuw omvatte het Arabië onder andere Syrië, Perzië, Noord-Afrika, Pakistan, Egypte, Spanje en delen van Italië. Het zuiden van Italië kent veel islamitische invloeden. Zo behoorde eens Sicilië tot de Islamitische wereld (827-1091). In die tijd was het het woord maccaruni van kracht, later veranderd in: macaroni. Maccaruni betekent: met kracht tot een deeg gevorm. Zo gaat pasta in Italië heel ver terug en werd het in de loop der eeuwen een product dat op grote schaal niet alleen gegeten maar ook geproduceerd werd. Het werd geëxporteerd naar alle mogelijke landen. In geschriften uit de dertiende eeuw zou zelfs de productie van pasta in Ligurië beschreven staan, het gebied waar in de vijftiende eeuw flink veel pastamakers gehuisvest waren. Eind zestiende eeuw werd er een gilde opgericht in Genua dat richtlijnen vastlegde voor het creëren voor de beste pasta. Ging het eerder vooral om slieren pasta, later verschijnen ook de holle pastapijpjes. Als het kneden met de voeten (!) wordt vervangen door het machinaal kneden van pasta, en de productie ervan goedkoper en sneller plaats kan vinden, komt de vaart erin en is pasta een bijna dagelijks voedingsmiddel, voor iedereen. In de achttiende eeuw ontstaat er een werkelijke pastafabriek. Nu moet je weten dat de pasta uit die tijd niet de basis vormde voor de maaltijden zoals wij ze kennen zoals een rijk gevulde macaroni- of spaghetti maaltijd compleet met tomaten en andere groenten. Eeuwen terug werd het vooral gegeten met louter kruiden en kaas. Het duurde tot aan de negentiende eeuw dat een tomatensaus zich bij de pasta voegde.

Een vorm van pasta komt al voor in één van de oudste Italiaanse kookboeken uit de eerste eeuw na Christus. Het heeft het meeste weg van lasagne. Er zijn enkele recepten waarin granen tot deeg verwerkt werden. Er was zeker nog geen pastacultuur zoals tegenwoordig. Al eeuwen maakt pasta onderdeel uit van de Italiaanse keuken. De Arabieren waren van de achtste tot eind elfde eeuw heer en meester op Sicilië. Het lijkt erop dat zij diverse pastasoorten vanuit het Midden-Oosten mee naar Sicilië brachten. Met het verdwijnen van de Arabische heerschappij bleef de pasta. Pasta in Italië gedurende de middeleeuwen stond duidelijk onder invloed van de Arabische keuken. Sindsdien is pasta altijd onderdeel geweest van de Italiaanse keuken en ook al sinds geruime tijd is het onderdeel van onze Nederlandse eetgewoonten!

Pasta is een verzamelnaam voor producten gemaakt van gemalen graan en water. Sommigen beweren na vergelijking van verscheidene bronnen, dat de pasta zeer waarschijnlijk aan het eind van de 13e eeuw door Marco Polo in Italië geïntroduceerd werd na zijn rondreis door China. Anderen beweren het tegendeel, zij zeggen dat de Romeinen tijdens de hoogtijdagen van het Romeinse Rijk al genoten van pasta. Het verhaal gaat dat Cicero ontzettend dol was op laganum, de brede, platte deegwaren die nu tagliatelle genoemd worden. Maar de geschiedenis van pasta gaat zelfs nog verder: er zijn bewijzen dat pasta bij de Etrusken, zo’n 3000 jaar geleden, al populair was. Documentatiemateriaal in het Museo Nazionale Delle Paste Alimentari in Roma toont zelfs aan dat pasta al 5000 jaar voor Christus zou zijn gegeten. Voor de echte doorbraak van pasta als voedsel van het volk moeten we toch wachten tot de 17e eeuw. De opkomst van de tomatensaus, een eeuw later, zorgde voor een nog grotere populariteit van pasta. Sindsdien is pasta het meest kenmerkende element van de Italiaanse keuken geworden.