Wat is de geschiedenis van het dessertgerecht?
Jurre Koç
2025-07-30 19:21:23
Count answers
: 4
Desserts bestaan al zo lang als mensen lekker eten waarderen, hoewel sommige culturen er meer van maken dan anderen. In het Westen duurde het tot de 17e eeuw voordat het woord ‘dessert’ zijn intrede deed, letterlijk het moment waarop de tafel werd ‘leeggemaakt’ na het hoofdgerecht. Mais in de middeleeuwen was het toetje niet altijd de laatste ronde; vaak volgden extra gangen met wijn, kruiden en gekonfijte lekkernijen – geserveerd in een aparte kamer, voor wat extra flair. Oorspronkelijk draaide het dessert vooral om seizoensfruit, in allerlei vormen: vers, gekonfijt, of gedroogd. Al snel kregen zoete lekkernijen op basis van honing, cakes en koekjes de voorkeur boven bijvoorbeeld bieten, die niet zo geliefd waren als zoete smaakmaker. Toen suiker in de late middeleeuwen op het toneel verscheen, veranderde alles. Al bleef het nog een tijdlang een luxe die alleen de rijken zich konden permitteren. Zoetigheid is al eeuwen een geliefde afsluiter en de mogelijkheden blijven eindeloos!
Matthias Pons
2025-07-30 19:14:14
Count answers
: 1
In de middeleeuwen gaf Hippocrates, de grondlegger van de Westerse geneeskunde, de aanbeveling om wijn met specerijen en suiker na de maaltijd te nuttigen. Dit zou de spijsvertering bevorderen. In de 17e eeuw raakte deze medicinale oorsprong op de achtergrond en werden er steeds vaker maaltijden met meerdere gangen geserveerd. Het nagerecht of toespijs werd na de hoofdschotel geserveerd. Het woord dessert is een Frans leenwoord, afgeleid van desserver (de tafel afruimen). Met de komst van de koelkast in de jaren 60 werd het assortiment nagerechten flink uitgebreid met zuivelproducten. Het Nederlands Zuivelbureau maakte zich sterk voor de promotie van vla, pudding en yoghurt. Die vervingen daarmee de pap als nagerecht. Werknemers van de Nederlandsche Melkunie besloten in 1967 toetjes te gaan maken van melk. Zoals vla en pudding. Dat werd tot die tijd wel gemaakt, maar dan door de mensen zelf thuis in eigen keuken. En meestal alleen op zon- en feestdagen. Het eerste kant-en-klare toetje was de vruchtenyoghurt in 1970. Na dit megasucces volgde al snel de vla (1971) en de pudding (1973) in de smaken vanille, hopjes en chocola.
Floortje Sam
2025-07-30 18:39:55
Count answers
: 2
Het moderne toetje is van heel ver gekomen. Er is niet veel bekend over wat de Oude Grieken of Egyptenaren in welke volgorde aten: vermoedelijk namen ze als afsluiting van hun maaltijd amandelen en fruit. Van de Romeinen is wat meer toetjestraditie overgeleverd: zij hadden een aparte naam voor het laatste gerecht. Als ‘mensa secundae’ aten ze onder andere gebak, vruchten, noten en kaas. Ook in middeleeuws Nederland was er in eenvoudige arbeidersgezinnen geen plaats voor een lekker nagerecht. In de hoogste kringen werd van het nagerecht inmiddels wél veel werk gemaakt. In kookboeken uit de achttiende eeuw duiken geleidelijk aan meer puddingen op. Tot afgrijzen van koks gingen mensen thuis toetjes maken. Toen eenmaal de gelatine en de maizena waren uitgevonden ging het snel. In Engeland, en later ook in Nederland, verschenen boeken waarin werd uitgelegd hoe je pudding eenvoudig in allerlei vormen kon modelleren. In 1899 opende Klaas Honig in Koog aan de Zaan een fabriek waar maisstijfsel, maizena en puddingpoeders werden gemaakt. Het werd allemaal nog makkelijker toen in 1956 Saroma op de markt kwam, een instantpuddingpoeder dat alleen nog hoefde te worden vermengd met melk en vervolgens kon worden stijfgeklopt. Ook dat droeg bij aan de onstuitbare opmars van het kant-en-klaartoetje.
Pim Zuidweg
2025-07-30 18:02:13
Count answers
: 1
Het toetje is niet uitgevonden door meneer of mevrouw Mona. Toetjes zijn al veel ouder, al heetten ze toen nog gewoon dessert of nagerecht. Een groot deel van de geschiedenis is zelfs toetjesloos voorbijgegelden. De spijzen die deel uitmaakten van een diner werden in chique kringen lange tijd in één klap op tafel gezet. Het fenomeen zou ‘service à la Russe’ gaan heten. Dat moderne toetje is van heel ver gekomen. Er is niet veel bekend over wat de Oude Grieken of Egyptenaren in welke volgorde aten: vermoedelijk namen ze als afsluiting van hun maaltijd amandelen en fruit. In de hoogste kringen werd van het nagerecht inmiddels wél veel werk gemaakt. In Engeland, en later ook in Nederland, verschenen boeken waarin werd uitgelegd hoe je pudding eenvoudig in allerlei vormen kon modelleren. Tot afgrijzen van professionele koks gingen mensen thuis hun eigen toetjes maken. Het werd allemaal nog makkelijker (of akeliger, net wat je wil) toen in 1956 Saroma op de markt kwam, een instantpuddingpoeder dat alleen nog hoefde te worden vermengd met melk en vervolgens kon worden stijfgeklopt. Ook yoghurt werd nu door Mona in kant-en-klare vorm verkocht. De variatie aan toetjes is inmiddels eindeloos.
Merle Zum Vörde Sive Vörding
2025-07-30 16:23:10
Count answers
: 3
Het specifieke begin van het maken en consumeren van desserts is lastig te bepalen, maar het hangt samen met het beginnend gebruik van suikerriet, wat voor 500 v.Chr. begon in India. In Perzië (tegenwoordig Iran) at men simpele maaltijden, waarna men verschillende desserts at. Europeanen begonnen pas in de 15e eeuw suiker(riet) te verbouwen en dus raakten desserts hier pas vrij laat in opkomst. Het was toen echter zodanig duur, dat het alleen bereikbaar was voor de rijken. Gedurende de industriële revolutie (vanaf 1760) kwam de massaproductie van eten (en dus desserts) op, en toen in het begin van de 20e eeuw diepvriezen en koelkasten werden geïntroduceerd, werden ook bevroren desserts langzaam gemeengoed.
Julia de Bruijn
2025-07-30 15:50:24
Count answers
: 3
Er zijn vier vastenperioden in het jaar: de grote vasten van zes weken voor Pasen, verder de week na Pinksteren, de week van Exaltatio Crucis (Verhoging van het Kruis) in het midden van September, en de vier weken van Advent voor Kerstmis. Dit gerecht was waarschijnlijk typisch iets voor de Advent, want gemberkoekjes zijn nog tegenwoordig niet het hele jaar te koop maar alleen in de Kersttijd. Het recept van dit middeleeuwse dessert staat naamloos in een verzamelbundel van middeleeuwse recepten, Diversa Cibaria, die gebruikt werd aan het hof van koning Richard II (1377–1399). De tekst is te vinden in Curye on Ynglysch, English Culinary Manuscripts of the Fourteenth Century (including the Forme of Cury), edited by Constance B. Hieatt and Sharon Butler, Oxford University Press 1985, p. 47 nr.21.
Lees ook
- Waar komt het concept ‘dessert’ vandaan?
- Hoe zijn desserts in de loop der tijd veranderd?
- Hebben we echt een tweede maag voor dessert?
- Hoe zit het met de psychologie van mensen die van zoetigheid houden?
- Waar komt het toetje vandaan?
- Welke cultuur eet als eerste het dessert?
- Hoe heeft het concept van dessert zich in de loop der tijd in verschillende culturen ontwikkeld?
- Welk dessert is trending?