Wat is het traditionele eten van Amsterdam?

Ossenworst is uitgevonden in de 17e-eeuw en wordt traditioneel gemaakt van gerijpt rundvlees met een beetje peper, kruidnagel, foelie en nootmuskaat: kruiden uit De Oost. Amsterdamser (én lekkerder) wordt het bijna niet. De beste vind je naar verluidt bij Slagerij De Wit in Oost en Slagerij Louman in de Jordaan. Romig, zout, leverig: zalig. Met de tijd is deze Jiddisch-Amsterdamse klassieker een beetje verdrongen door alle hippe avocado toast en broodjes carpaccio of vitello tonato, maar hij doet qua smaak zeker niet onder voor zijn Italiaanse concurrentie. Dit broodje (liefst gewoon een wit puntje) is half-om-half (zie hier de naam) belegd met gekookte lever (al dan niet met spekjes) en pekelvlees. Gele Amsterdamse uitjes, zure bommen, zoetzure augurken, piccalilly: het beste tafelzuur komt natuurlijk van Kesbeke uit Amsterdam. De oorsprong van Kesbeke ligt in de grote Joodse gemeenschap, die door het inleggen van groenten in zuur de stad ook in de winter van vitamines voorzagen en daarmee met karren door de straten gingen. Amsterdam is het koninkrijk van de kroket. Want sorry, rest van Nederland, de lekkerste kroket hebben wij en hij komt gewoon uit de muur van Febo. Het is misschien wel een van de oudste traditionele recepten die bewaard zijn gebleven: de duivekater. Dit ovale feestbrood zag je terug op de schilderijen van Jan Steen. Wat erin zit verschilt per bakker, maar altijd zit er verwarmde roomboter, citroenschil en melk in. De Duivekater komt oorspronkelijk van nét boven de stad Amsterdam, uit Nieuwendam en de Zaanstreek, maar aangezien dat inmiddels ook regio Amsterdam is, mag de Duivekater een lokale lekkernij heten. Voor alle zoetekauwen onder ons: een bakkie pleur is niet compleet zonder koggetje. Boterig en zoet, de beste omschrijving van dit perfecte koekje. In 1934 werd er een wedstrijd uitgeschreven voor een nieuw Amsterdams koekje, en dit werd het koggetje. Niet te missen in elke echt Amsterdamse kroeg: de kopstoot. Bier met een borrel ernaast. Levensgevaarlijk, maar hij smaakt altijd naar meer. Een vaasje goudgeel gerstennat met een jonge graanjenever - het beroemde ‘pikketanussie’. Als er een bestsellerboek en bijbehorende film wordt gemaakt over en met jouw oesters, dan verdien je zeker een plekje in deze lijst. Dus al komt het recept van de gestoomde oesters in zwartebonensaus met een beetje bosui uit China en de oesters uit Zeeland: de Oesters van Nam Kee vind je alleen in Amsterdam. Nog zo’n klassieker is het slagroomijs van banketbakkerij Van der Linde op de Nieuwendijk. In deze bakkerij, waar de tijd een beetje heeft stilgestaan, serveren ze gewoon the real thing: ambachtelijk slagroomijs waarvoor je graag een rondje omfietst. Een klassieker die ook vandaag de dag nog meegaat herken je aan het feit dat het er altijd druk is. En voor bakkerij Hartog aan de Wibautstraat staan niet alleen rond oud en nieuw rijen (voor de beroemde volkorenoliebollen), maar vaak elke middag nog. Hun geheim: lekker stevig volkorenbrood, zoals ze het daar al meer dan 100 jaar bakken.

Vis, vooral haring, was een essentieel onderdeel van het dieet. Haring werd gezouten en gepekeld, een traditie die nog steeds voortleeft in de beroemde Hollandse Nieuwe haring. Traditionele Nederlandse gerechten zoals erwtensoep (snert), stamppot, en pannenkoeken werden basisingrediënten van de Amsterdamse keuken. In deze tijd werden ook veel iconische Amsterdamse eetgelegenheden opgericht, waar gerechten zoals poffertjes, stroopwafels en kroketten geliefd werden.