Waarom mag niet iedereen aan het avondmaal?

Bij het Heilig Avondmaal zijn twee onderdelen wezenlijk, een materieel onderdeel en een geestelijk onderdeel. Het materiële is dat wat je gewoonlijk ziet aan het Avondmaal. Mensen schuiven aan, ze ontvangen en eten een stukje brood, ze krijgen en drinken een slokje wijn. Dat is een kwestie van mond en maag. De andere kant is geestelijk. Door het geloof en door het werk van de Heilige Geest is er gemeenschap met Christus. Die gemeenschap ontstaat als volgt. Wij gedenken, onder andere door de woorden die de predikant aan de Avondmaalstafel spreekt, de dood van onze Zaligmaker, waarbij het de bedoeling is, dat we die dood op ons persoonlijk toepassen. Zijn dood wordt dan ons leven. Dat kan niet zonder het geloof en zonder de Heilige Geest. Daardoor ontstaat de gemeenschap met Christus. Wij geloven, zowel in de PKN als in de CGK, dat die gemeenschap er niet is “bij wijze van spreken”, maar dat die er echt is. Dat is een zaak van oren, hoofd en hart, maar net zo echt als wat er via mond en maag gebeurt. Deze reële, geestelijke gemeenschap maakt dat wij niet zomaar aan de tafel aanschuiven, maar met groot ontzag en veel liefde voor onze Zaligmaker. Want Hij is geestelijk aanwezig. Wanneer wij alleen maar bleven letten op de materiële zijde, die van mond en maag, zouden we zondigen. Wij moeten dus ook letten op de geestelijke zijde, en dat doen we bij de voorbereiding van het Heilig Avondmaal, waarin we nagaan of we ons heil alleen verwachten van onze Heere Jezus Christus, of we een afkeer van de zonde hebben en of we verlangen te breken met onze zonden en voortaan in een godzalig leven verder te gaan. Dat is dus de kant van het geloof, de gesteldheid van het hart. Als de barrières heel hoog gemaakt zijn, zullen er ook maar weinig mensen aan het Heilig Avondmaal gaan. Want de voorbereidingsvragen (waarin we nagaan of we ons heil alleen verwachten van onze Heere Jezus Christus, of we een afkeer van de zonde hebben en of we verlangen te breken met onze zonden en voortaan in een godzalig leven verder te gaan) worden meestal teruggebracht tot één vraag: heb ik een waar geloof? Als er maar weinig zijn die die vraag positief kunnen of durven beantwoorden, zullen er ook maar weinig zijn aan die aan het Avondmaal durven te gaan.

Iedereen mag niet aan het Avondmaal deelnemen, omdat het Avondmaal niet alleen een herdenken is, maar ook gemeenschap aan het lichaam van Christus. Het gaat om een geloofsgemeenschap met Christus, waarbij je niet tegelijk de duivel, de wereld kunt dienen en ook aan het Avondmaal gaan. Je kunt geen twee goden dienen. Om jezelf te kunnen beproeven, zoals nodig is voor het Avondmaal, is een zekere leeftijd nodig, en daarom hebben alleen belijdend leden een kerkelijk recht aan het Heilig Avondmaal deel te nemen. In de zelfbeproeving gaat het om de vraag of je je zonde en ellende hebt leren kennen en of er in dat mishagen aan jezelf een roepen, een hongeren en dorsten is naar de gerechtigheid van de Heere Jezus.