Wat moet je echt eten in Amsterdam?

IJs van Van der Linde: er staat eigenlijk altijd een rij voor deze banketbakker op de Nieuwendijk. Ze verkopen gebakjes en truffels maar we durven wel te gokken dat zo’n 80% van de klanten voor hun slagroomijs komt. Appeltaart van Winkel 43: maar dan heb je ook wat: een grote punt appeltaart, knettervers en warm uit de oven. Van Stapele: deze goddelijke koeken zijn niet alleen favoriet bij onze gastredacteur Jamy. Ossenworst van Louman: ze zijn hier beroemd vanwege hun overheerlijke ossenworst. Bij Louman maken ze de typisch Amsterdamse lekkernij nog helemaal zelf en dat proef je. Friet van Vleminckx: het wordt nog lastig kiezen welke saus je er op wil, want er staan meer dan veertig sauzen op het menu.

Ossenworst is uitgevonden in de 17e-eeuw en wordt traditioneel gemaakt van gerijpt rundvlees met een beetje peper, kruidnagel, foelie en nootmuskaat: kruiden uit De Oost. Amsterdamser (én lekkerder) wordt het bijna niet. De beste vind je naar verluidt bij Slagerij De Wit in Oost en Slagerij Louman in de Jordaan. Een beetje vet voor de sappigheid, met wat pit van specerijen en een subtiel rooksmaakje. Oooh die ossenworst. Een beetje bruin gerijpt van buiten, rood van binnen, in dikke plakken, met een likje mosterd. Romig, zout, leverig: zalig. Met de tijd is deze Jiddisch-Amsterdamse klassieker een beetje verdrongen door alle hippe avocado toast en broodjes carpaccio of vitello tonato, maar hij doet qua smaak zeker niet onder voor zijn Italiaanse concurrentie. Dit broodje (liefst gewoon een wit puntje) is half-om-half (zie hier de naam) belegd met gekookte lever (al dan niet met spekjes) en pekelvlees. Met naar smaak een lik boter en een beetje peper. Al met al een mond vol Amsterdamse nostalgie. Eet ‘m bijvoorbeeld gepaard met een glaasje melk bij Van Dobben. Gele Amsterdamse uitjes, zure bommen, zoetzure augurken, piccalilly: het beste tafelzuur komt natuurlijk van Kesbeke uit Amsterdam. De oorsprong van Kesbeke ligt in de grote Joodse gemeenschap, die door het inleggen van groenten in zuur de stad ook in de winter van vitamines voorzagen en daarmee met karren door de straten gingen. Tegenwoordig vult de familie Kesbeke in Bos en Lommer hun potten met augurken, uitjes, boontjes en zelfs gloeilampen. Lekker fris, vegan en nog gezond ook. Amsterdam is het koninkrijk van de kroket. Want sorry, rest van Nederland, de lekkerste kroket hebben wij en hij komt gewoon uit de muur van Febo. Hier komen ze niet uit de diepvries, maar worden ze elke dag vers gemaakt. En of je nou bijt in een kalfs-, saté- of kipkroket: ze zijn allemaal even krokant en lekker romig van binnen. Een Febokroket met een lik grove mosterd kan eigenlijk op elk moment van de dag wel. Het is misschien wel een van de oudste traditionele recepten die bewaard zijn gebleven: de duivekater. Dit ovale feestbrood zag je terug op de schilderijen van Jan Steen. Wat erin zit verschilt per bakker, maar altijd zit er verwarmde roomboter, citroenschil en melk in. De Duivekater komt oorspronkelijk van nét boven de stad Amsterdam, uit Nieuwendam en de Zaanstreek, maar aangezien dat inmiddels ook regio Amsterdam is, mag de Duivekater een lokale lekkernij heten. Voor alle zoetekauwen onder ons: een bakkie pleur is niet compleet zonder koggetje. Boterig en zoet, de beste omschrijving van dit perfecte koekje. In 1934 werd er een wedstrijd uitgeschreven voor een nieuw Amsterdams koekje, en dit werd het koggetje. Niet te missen in elke echt Amsterdamse kroeg: de kopstoot. Bier met een borrel ernaast. Levensgevaarlijk, maar hij smaakt altijd naar meer. Een vaasje goudgeel gerstennat met een jonge graanjenever - het beroemde ‘pikketanussie’. Als er een bestsellerboek en bijbehorende film wordt gemaakt over en met jouw oesters, dan verdien je zeker een plekje in deze lijst. Dus al komt het recept van de gestoomde oesters in zwartebonensaus met een beetje bosui uit China en de oesters uit Zeeland: de Oesters van Nam Kee vind je alleen in Amsterdam. Nog zo’n klassieker is het slagroomijs van banketbakkerij Van der Linde op de Nieuwendijk. In deze bakkerij, waar de tijd een beetje heeft stilgestaan, serveren ze gewoon the real thing: ambachtelijk slagroomijs waarvoor je graag een rondje omfietst. Een klassieker die ook vandaag de dag nog meegaat herken je aan het feit dat het er altijd druk is. En voor bakkerij Hartog aan de Wibautstraat staan niet alleen rond oud en nieuw rijen (voor de beroemde volkorenoliebollen), maar vaak elke middag nog. Hun geheim: lekker stevig volkorenbrood, zoals ze het daar al meer dan 100 jaar bakken.

Als je in Amsterdam bent, moet je naar Vlaams Friteshuis Vleminckx Vleminckx de Sausmeester gaan, waar je de beste Vlaamse friet van Amsterdam vindt. The Pancake Bakery serveert goede Hollandse pannenkoeken in huisstijl met traditionele toppings, zoals appel en kaneelsuiker of spek en kaas. Jonk Volendammer Haringhandel verkoopt dé specialiteit van Nederland: haring, en zonder haring is een bezoek aan Amsterdam niet echt compleet. De Blauwe Hollander biedt traditionele Nederlandse gerechten, zoals stamppotten en de beroemde erwtensoep. Bitterballen Amsterdam heeft de wereldberoemde bitterballen, perfect gecombineerd met mousserende wijn of lokaal bier. Van Wonderen Stroopwafels maakt heerlijke stroopwafels in alle soorten en kleuren. En bij Winkel43 vind je de beste appeltaart.